Respectvol naakt wandelen
De paden op, de lanen in, de kleren… uit! Je voelt je helemaal één met de natuur zodra je een blote boswandeling in de buitenlucht maakt. Maar mag dat eigenlijk wel? En hoe geniet je op een respectvolle en praktische manier van jouw wandeling zonder dat je geklede recreanten – die jouw blote verschijning vaak niet verwachten of mogelijk niet op prijs stellen – onverwacht met jouw naaktheid confronteert of een verkeerde indruk afgeeft?
Op deze pagina lees je er alles over.
Zoek de randjes van de wet niet op
Als je de tips op deze pagina in acht neemt, is naakt wandelen in Nederland best mogelijk. Maar probeer niet de randjes van de wet op te zoeken, dergelijk gedrag wordt snel intimiderend opgevat. En heeft juist een averechts effect op de acceptatie en normalisatie van naaktrecreatie, waar NFN Open & Bloot zich zo hard voor inzet.
Wandel je graag bloot in de Nederlandse bossen en natuurgebieden, stel je dan altijd respectvol op richting andere wandelaars en handhavers. NFN ondersteunt naaktwandelaars die menen dat ze onterecht een boete hebben gekregen tijdens hun blote wandeling. Deze hulp verlenen we niet aan wandelaars die (vanuit activistisch of provocerend oogpunt) de confrontatie opzoeken.
NFN staat voor respect en voor keuzevrijheid, ook richting niet-naaktrecreanten!
Hoeveel mensen wandelen naakt?
Het aantal mensen dat interesse heeft in naakt wandelen op openbare plekken, is in Nederland betrekkelijk klein. Uit een enquête die NFN Open & Bloot recent onder zo’n 50.000 mensen deelde, is te concluderen dat het om 9 procent van alle naaktrecreanten gaat.
Het merendeel daarvan wil dit niet zomaar op iedere willekeurige plek kunnen doen, maar wel op speciaal hiervoor aangewezen paden en routes. Dergelijke ‘officiële naaktwandelpaden’ bestaan in Nederland nog niet. Verderop op deze pagina meer hierover.
Mag je naakt wandelen in een bos of natuurgebied, en waar?
In Nederland is de wetgeving rond openbare naaktrecreatie goed geregeld. Artikel 430a stelt dat je naakt mag recreëren op plekken die daarvoor aangewezen óf geschikt zijn. Hieruit kun je overigens niet opmaken dat naaktrecreatie een récht is, zoals bijvoorbeeld ‘het recht op vrije meningsuiting’.
Artikel 430a stelt in feite alleen dat je beboet kan worden op óngeschikte plekken.
Het wetsartikel is ruim genoeg opgesteld om per situatie opnieuw te kunnen bepalen wanneer een niet aangewezen plek toch geschikt of juist ongeschikt is. En deze geschiktheid wordt sinds een aanvullende uitspraak van de Hoge Raad uit 2017 getoetst aan een aantal factoren:
- Wat zijn de maatschappelijke opvattingen rond naaktrecreatie op deze plek?
- Is er sprake geweest van ongevraagde of ongewilde confrontatie met naaktrecreanten?
- Is er sprake geweest van verstoring van de openbare orde?
Goed om hierbij te beseffen is dat artikel 430a in het verleden gemaakt is binnen het kader van stranden, waar je doorgaans een vast plekje vindt om lekker te zonnen en te ontspannen. Opvattingen over de geschiktheid om bloot te recreëren op een strand zijn dan ook niet één op één over te nemen op wandelen in openbare bossen of andere natuurgebieden, waar je continu in beweging bent en grotere afstanden overbrugt.
De situatie kan bij ieder pad dat je inslaat veranderen, bijvoorbeeld omdat daar net een groep geklede wandelaars loopt die niet bedacht is op een bloot persoon. Verder is de geschiktheid onder meer afhankelijk van de drukte in het gebied, het tijdstip van de dag en van het weer. Het gebied waar je wandelt kan dus zomaar van geschikt in ongeschikt omslaan. Hier is ook de nodige jurisprudentie voor, zowel in het voordeel als in het nadeel van naaktrecreanten.
Naakt wandelen in het bos met respect voor geklede wandelaars
Geklede wandelaars kunnen ervan schrikken als zij ineens een bloterik tegen het lijf lopen. Ook al loop je er met onschuldige bedoelingen, zij weten jouw intenties natuurlijk niet. Dat kun je als tegemoetkomer lang niet altijd juist inschatten. Op een strand kan iemand er nog voor kiezen om uit te wijken, op een bospad is dit vaak lastiger.
Dat mensen die je tegenkomt je gedag zeggen, is geen graadmeter voor het feit of ze de situatie mogelijk aanstootgevend of intimiderend vinden. En dus ook niet of ze achter jouw rug om de boswachter bellen. Dat vertellen ze jou vaak niet, maar NFN hoort dit wel met grote regelmaat van gebiedseigenaren terug.
Wees je ervan bewust dat jouw naakte wandeling een beangstigend effect kan hebben op de mensen met wie je het bos deelt. Nederland is een drukbevolkt landje en lang niet iedereen is bekend met naaktrecreatie. Houd er altijd rekening mee dat je op ieder moment andere wandelaars kan tegenkomen. En wat doe je dan?
Laat in ieder geval altijd zien dat je respect voor de ander hebt. Als jij duidelijk respect toont, ontvang je dit vaak terug. Zaak is om non-verbaal uit te dragen dat je gewoon aan het wandelen bent en geen kwaad in de zin hebt.
Neem ook altijd een (hand)doek mee, die je rustig om kunt slaan zodra je iemand ziet aankomen. Bevestig deze bijvoorbeeld aan je rugzak, waar je er direct bij kan zonder diep te hoeven graven. Geen tijd meer om iets om te slaan? Draai je dan netjes om zodat jullie elkaar op een minder confronterende en prettige manier kunnen passeren.
Je moet te allen tijde voorkomen dat jouw gedrag als schennis van eerbaarheid kan worden opgevat. Dit kan je namelijk naast een boete ook nog een strafblad opleveren onder artikel 239 van het Wetboek van Strafrecht.
Naakt fietsen in natuurgebied, mag dat?
Voor naakt fietsen geldt dezelfde wet- en regelgeving als andere vormen van naaktrecreatie. Wees je er alleen wel van bewust dat de kans groter is dat je mensen passeert die hier niet van gediend zijn, ook omdat je sneller grotere afstanden overbrugt. Fietspaden zijn over het algemeen druk bezocht. Jezelf even bedekken zit er al fietsend ook minder gemakkelijk in.
Dat dit gevolgen kan hebben, bleek toen een fietser tweemaal beboet werd nadat hij bloot op een bospad fietste. Boa’s hadden daarover meerdere meldingen van andere bezoekers binnengekregen. De zaak kwam voor de rechter, die bepaalde dat het bospad een ongeschikte plek was om zonder kleren op te fietsen en dat de bekeuringen dus terecht waren.
Lees meer over dit voorval op onze jurisprudentie-pagina.
Tips: een geschikte plek vinden voor naakt wandelen in bossen en natuurgebieden
- Vermijd weekenden en vakantieperiodes, omdat het dan extra druk is. Doordeweekse dagen lenen zich er beter voor, met name ’s ochtends vroeg of tegen de avond, net voordat het donker wordt. Er zijn dan veel minder mensen op pad, dus de routes zijn dan rustiger (lees: geschikter!).
- Onderzoek de locatie van tevoren op Google Maps. Je kunt van bovenaf goed zien of het gebied in de buurt ligt van drukkere paden, campings, openbare wegen of andere plekken waar veel recreanten op af komen. Is dit het geval, plan dan een alternatieve route.
- Staat bij aankomst de parkeerplaats al vol met andere auto’s? Kom dan op een ander moment terug, wanneer het rustiger is.
- Vermijd ‘paaltjesroutes’ of andere vastgestelde routes, waar de meeste geklede recreanten al voor kiezen.
- Bedenk dat je in de meeste natuurgebieden niet van de paden mag afwijken. Dat mag immers ook niet met kleren áán. Wandel dus alleen op officiële paden.
Aangewezen paden voor naaktwandelen?
Het recente onderzoek van NFN naar naakt wandelen is onder een doelgroep van 50.000 personen uitgezet, waarvan 4.600 respondenten aangaven interesse te hebben in bloot wandelen. Het grootste deel daar weer van (4.200 respondenten) zou het liefst gebruikmaken van officieel aangewezen routes hiervoor, als die er zouden zijn. Een klein gedeelte wandelt liever op niet aangewezen plekken en doet dat dus ook.
NFN zet als belangenorganisatie waar mogelijk het onderwerp op de agenda bij gesprekspartners, zoals natuurbeheerders en recreatieschappen. De eerste voorzichtige conclusie van deze gesprekken is dat bloot wandelen nog op veel onbegrip en praktische bezwaren stuit. Er is dus nog een lange weg te gaan, maar NFN blijft dit punt bij de diverse recreatieschappen constructief ter sprake brengen.
Hoe minder vervelende ervaringen er zijn met blote wandelaars, hoe groter de kans dat dit op een gegeven moment lukt!
Naakt wandelen met NFN
NFN organiseert meerdere keren per jaar de Nudie Miles, blote wandelingen langs verschillende naaktstranden. Daarnaast maken we ook blote wadlooptochten mogelijk, die altijd binnen de kortste keren uitverkocht zijn!
Overige praktische naaktwandeltips
- Wandel alleen of met enkele mensen en niet in een grote groep (dit kan intimiderend overkomen)
- Neem een (hand)doek mee die je om kunt slaan en binnen handbereik is
- Kleed je uit (en naderhand weer aan) buiten het zicht van anderen
- Zie eruit als een wandelaar: trek stevige wandelschoenen aan en draag een rugzak, zodat het duidelijker is dat je aan het wandelen bent.
- Gebruik een spray tegen teken en insecten. Check jezelf na het wandelen op teken.
- Op zonnige dagen: zonnebrand en een petje mee!
